Otyłość jest jednym z najpoważniejszych problemów zdrowotnych współczesnego świata. Dotyka coraz większej części społeczeństwa, wpływając negatywnie na zdrowie fizyczne, psychiczne i jakość życia. Według danych WHO ponad 40% dorosłych ludzi na świecie żyje z otyłością1. W Polsce problem ten dotyczy aż 9 milionów dorosłych, czyli ok. 24% populacji.2
Otyłość klasyfikuje się na trzy stopnie w zależności od wskaźnika masy ciała (BMI):
- BMI ≥ 30 – otyłość I stopnia,
- BMI ≥ 35 – otyłość II stopnia,
- BMI ≥ 40 – otyłość III stopnia, znana również jako otyłość olbrzymia.
Każdy z nas może łatwo sprawdzić swoje BMI, korzystając z internetowego kalkulatora. Trzeba jednak pamiętać, że BMI nie zawsze jest wiarygodnym wskaźnikiem i w razie wątpliwości zalecana jest konsultacja z lekarzem, który indywidualnie oceni stan zdrowia pacjenta.
Wskazania do operacji bariatrycznej
Chirurgia bariatryczna, inaczej chirurgia metaboliczna, jest zazwyczaj rozważana w przypadku pacjentów w wieku 18-65 lat z otyłością III stopnia (BMI ≥ 40) lub otyłością II stopnia (BMI ≥ 35) z poważnymi powikłaniami zdrowotnymi, takimi jak cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze czy zespół bezdechu sennego. Jest to rozwiązanie dla osób, które mimo prób leczenia farmakologicznego i zmian w stylu życia, nie osiągnęły trwałej redukcji masy ciała.
Pacjenci kwalifikujący się do operacji bariatrycznej powinni rozpocząć proces od wizyty u lekarza rodzinnego, który może wystawić skierowanie do poradni chirurgicznej. Proces kwalifikacji obejmuje kompleksową ocenę stanu zdrowia, wizyty u dietetyka i psychologa, a także przygotowanie przedoperacyjne. To wszystko ma na celu minimalizację ryzyka okołooperacyjnego i maksymalizację korzyści z leczenia.
Metody chirurgii bariatrycznej
Najpopularniejszymi metodami chirurgii bariatrycznej są:
- Laparoskopowa rękawowa resekcja żołądka – Polega na usunięciu (wycięciu) części żołądka, co ogranicza ilość spożywanego pokarmu i zmniejsza uczucie głodu;
- Wyłączenie żołądkowo-jelitowe – Zmienia przebieg przewodu pokarmowego poprzez wydzielenie małej części żołądka i połączenie jej z jelitem. Redukuje to wchłanianie kalorii i składników odżywczych;
- Założenie regulowanej opaski żołądkowej – Ogranicza objętość żołądka, co daje szybsze uczucie sytości.
Każda z tych metod ma swoje unikalne cechy, korzyści i potencjalne ryzyko powikłań. Na przykład, operacja rękawowa żołądka jest popularna ze względu na swoje efekty w redukcji masy ciała i zmniejszanie poziomu greliny – hormonu głodu, co bezpośrednio przekłada się na zmniejszenie apetytu.
Operacje te wprowadzają znaczące zmiany w sposobie, w jaki ciało przetwarza pokarm i reguluje głód, a to ma bezpośredni wpływ na kontrolę nad otyłością i jej powikłaniami. Spadek poziomu greliny pomaga pacjentom kontrolować apetyt i ilość spożywanego jedzenia, co znacząco ułatwia trwałą redukcję masy ciała.
Efekty i korzyści operacji metabolicznych
Operacje bariatryczne przynoszą liczne korzyści zdrowotne. Poza znaczną redukcją masy ciała, pacjenci często doświadczają poprawy lub całkowitego ustąpienia powikłań związanych z otyłością:
- zmniejszenie ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2,
- obniżenie ciśnienia krwi,
- poprawa snu i zmniejszenie objawów bezdechu sennego,
- zwiększenie mobilności i zmniejszenie bólu stawów,
- poprawa jakości życia i zdrowia psychicznego.
Pacjenci, którzy poddali się operacji bariatrycznej, często zauważają także poprawę w zakresie samooceny i pewności siebie. Jednak sukces operacji w dużej mierze zależy od przestrzegania zaleceń pooperacyjnych, w tym odpowiedniej diety i aktywności fizycznej.
Po operacji bariatrycznej pacjenci muszą zmienić swoje nawyki żywieniowe i styl życia. Regularne kontrole lekarskie oraz wsparcie dietetyka i psychologa pozwalają utrzymać zdrowie i osiągnąć długoterminowe korzyści.
Chirurgia bariatryczna jest skutecznym narzędziem w walce z otyłością, szczególnie w przypadkach, gdzie inne metody zawiodły. Decyzja o poddaniu się operacji powinna być dokładnie przemyślana i omówiona z lekarzem, uwzględniając indywidualne potrzeby i oczekiwania pacjenta. Dzięki nowoczesnym technikom chirurgicznym i wsparciu wielospecjalistycznego zespołu pacjenci mogą liczyć na wyraźną poprawę zdrowia i jakości życia.
1 https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight
2 https://www.nik.gov.pl/en/news/obesity-prevention-and-treatment-overwhelmed-the-system.html